Prezenty w formie nieruchomości, samochodów, dużych kwot pieniędzy to rodzaj czynności cywilno – prawnych nazywanych fachowo darowiznami. Wszystkie kwestie związane z przekazywaniem darowizny regulują zapisy Kodeksu cywilnego. Ale o darowiznach można znaleźć również artykuły w przepisach prawa podatkowego, gdyż przyjmowanie darowizn pociąga za sobą obowiązek zapłacenia podatku od wzbogacenia – darowizna jest przychodem i jako taki podlega opodatkowaniu.
Samo przekazanie darowizny musi mieć charakter dobrowolnego przeniesienia praw do własności pieniędzy, nieruchomości czy przedmiotów na rzecz innej osoby. Najlepiej dokonywać takich czynności za pośrednictwem notariusza. Spisanie aktu notarialnego daje również dodatkową korzyść jaką jest zwolnienie z obowiązku powiadamiania o darowiźnie urzędu skarbowego – w imieniu osoby obdarowanej zobowiązany jest zrobić to notariusz. Jeśli umowa darowizny nie ma formy aktu notarialnego, to każdy przyjmujący darowiznę musi wiedzieć ile czasu na zgłoszenie darowizny do fiskusa mu pozostanie od dnia jej otrzymania. Zgłoszenia dokonuje się w czasie nie dłuższym jak sześć miesięcy na specjalnym druku dostępnym w urzędach skarbowych. W zależności od stopnia pokrewieństwa urząd skarbowy nalicza podatek w różnej wysokości. Osoby z pierwszej linii pokrewieństwa mogą uniknąć płacenia podatku pod warunkiem, że zgłoszą darowiznę na druku SD-Z2 w ustawowym terminie. Jeśli obdarowani tego nie uczynią to mogą zostać ukarani karnym podatkiem w wysokości 20% wartości darowizny, nawet wówczas gdyby mogli skorzystać z ulgi czy zwolnienia z podatku. Za opóźnienia w spełnianiu obowiązków podatkowych fiskus dotkliwie karze wszystkich niezależnie od tego czy płacą wysokie podatki, czy są z nich zwolnieni, a nawet wówczas gdy przysługuje im zwrot z tytułu nadpłaconego podatku lub ulg podatkowych.
Przełomem w zawieraniu umów darowizn jest wyrok NSA z czerwca 2018 roku, który stanowi, że w przypadku darowizn przekazanych na ściśle określony cel i faktycznie na ten cel wykorzystanych nie powstaje obowiązek podatkowy, a co za tym idzie nie trzeba takich darowizn zgłaszać do US.
