Koń – zwierzę niewątpliwie należące do jednych z najpiękniejszych na świecie. Te czterokopytne roślinożerne ssaki są inteligentnymi, potulnymi stworzeniami. Różnorodność raz i odmian oraz budowy pozwala na użytkowanie ich w wieloraki sposób, dzięki czemu zapisały się one w historii ludzkości jako wierzchowce, zwierzęta pociągowe a nawet towarzyskie.
Dziś główny sposób wykorzystania konia to jazda konna oraz hipoterapia, rzadziej widzimy natomiast powozy zaprzęgnięte w te piękne zwierzęta.
Własny koń – to marzenie większości ludzi uprawiających jazdę konną. Wśród nich przeważającą część stanowią dzieci i młodzież. Dzisiejsze zarobki pozwalają na posiadanie konia coraz większej ilości gospodarstw domowych. Często jednak kupiec – rodzic, nie mając większego pojęcia o tych zwierzętach, wpada w pułapkę „okazyjności”.
Zakup konia
Podstawowymi pytaniami, jakie zadają sobie potencjalni nabywcy, jest: „Ile kosztuje koń?” oraz „Ile kosztuje utrzymanie konia?”. Jest to zrozumiałe, gdyż często rodzic zakupujący konia jedyny udział w jego posiadaniu ma właśnie finansowy. Jednak nie jest to jedyne, na co należy zwrócić uwagę planując zakup konia. Jest jeszcze szereg innych, szalenie istotnych kwestii do rozważenia.
Różnorodność rynku sprzedaży koni przyprawić może o zawrót głowy. Gdy przyjrzeć się już bliżej zakupowi, okazuje się, że trzeba wiedzieć jakie ma być przeznaczenie konia, ile lat ma jeździec i jakie są jego umiejętności. Od tego zależy bowiem wybór rasy, wielkości i wieku konia.
Jaki koń dla kogo?
Przeglądając strony z ofertami sprzedaży można zauważyć przewagę koni młodych lub starych. Młodych – w wieku do 6 lat, starych – 12 i więcej. Nic dziwnego – młody koń, zanim zacznie na siebie „zarabiać” wożąc jeźdźców, potrzebuje ok 5 lat treningu. Oddanie go pod fachową opiekę trenerską jest kosztowne, dlatego często właściciele podejmują się tego sami.
Skutkuje to nabyciem nieprawidłowych nawyków przez konia, co może prowadzić do problemów podczas jazdy, a w konsekwencji nawet wypadków. Z kolei koń stary – po 12. roku życia, przeważnie jest zwierzęciem wyeksploatowanym po długoletniej pracy w szkółce jeździeckiej lub zawodach. Istnieje duże ryzyko wystąpienia chorób i kontuzji u takiego zwierzęcia. Jednak koń w wieku ponad 12 lat, jeśli był prawidłowo hodowany i trenowany, właśnie w tym wieku będzie w kwiecie swoich możliwości.
Jak zatem wybrać konia? Przeznaczenie konia – podstawowe kryterium. Ma być to koń wierzchowy, do jazdy rekreacyjnej czy sportowej? Jeśli tak, to w jakiej dyscyplinie – skoki, ujeżdżenie, west? Czy może planowany zakup dotyczy konia do pracy w bryczce czy w roli? Do jazdy wierzchem nadaje się większość ras koni. W zależności od rodzaju dyscypliny sportowej szukać należy odpowiednich ras.
Najpopularniejsza w Polsce rasa to konie szlachetne półkrwi (sp). Są to konie „do wszystkiego” o różnorodnym typie budowy zależnym od domieszki krwi innych ras, dzięki czemu można wybrać osobnika o określonych predyspozycjach. Przeważnie do sportu i rekreacji wykorzystuje się konie lekkie, gorącokrwiste oraz kuce. Koń do bryczki powinien być nieco cięższy. Jego praca będzie wymagająca, przez co ważne jest, aby posiadał dużo siły.
Umiejętności jeźdźca i konia
Wybierając konia dla dziecka trzeba mieć na uwadze, że nie jest ono idealnym jeźdźcem. Samo utrzymanie się w siodle nie gwarantuje, że dziecko poradzi sobie w nieprzewidzianych sytuacjach. Dlatego koń dla jeźdźca młodego i początkującego powinien mieć powyżej 8 lat oraz spokojny charakter, tzw. „koń profesor”.
Szukać należy konia dopasowanego do wzrostu – aby dziecko mogło swobodnie go oporządzić i pojeździć na nim jeszcze kilka lat. Zakup konia młodego, „surowego” czy rozpoczynającego swój trening oraz trudnego w charakterze poleca się wyłącznie osobom dorosłym, o dużym doświadczeniu. Taki koń wymaga wychowania i kontynuacji szkolenia, przez co stwarza ryzyko problemów i narowów, z którymi dziecko może sobie nie poradzić.
Utrzymanie konia
Jednak koń to nie tylko przyjemność w postaci jazdy. Jest to duże, wbrew pozorom dość chorowite zwierzę. Koń wymaga odpowiednich warunków utrzymania. Wybierając pensjonat trzeba kierować się jego dobrem – a więc ilością otwartej przestrzeni, na którą można go wypuścić, jakością podłoża na ujeżdżalni oraz bezpieczeństwem i wentylacją stajni.
Dziś coraz więcej stajen oferuje maneż z podłożem kwarcowym, idealnym do jazdy konnej. Ważna jest też kryta hala – aby móc trenować przy niesprzyjającej pogodzie. Posiadając konia trzeba wziąć także pod uwagę konieczność korzystania z usług kowala i weterynarza.
